Christelijke hulp, ondersteuning en begeleiding bij autisme


Welkom bij AUTENTIEK

 Als je betrokken bent bij personen met autisme, moet je ook op hen betrokken zijn. Dit is de basis van waaruit wij werken en dat vindt zijn oorsprong in ons christelijk geloof. Je uiteindelijke doel moet eigenlijk zijn om jezelf overbodig te maken als begeleider. 

Heleen van Dorsten, vennoot AUTENTIEK  Kwaliteitsregister Autisme Specialisme

In weerwil van wat velen mogen beweren, is er geen middel, therapie of behandeling die er voor zorgt, dat autisme geneest. Autisme komt voor bij alle rangen, standen, rassen en intelligentieniveaus en is een ernstige stoornis, die het hele leven beïnvloed. Als gevolg van de anders ontwikkelde hersenen is de samenwerking tussen de verschillende hersengebieden verstoord en kunnen emoties, driften en impulsen slecht gereguleerd worden en vormen generaliseren, leren, plannen en contextgebonden waarnemen, reageren en handelen een probleem.

Kees van Dorsten, vennoot AUTENTIEK  Kwaliteitsregister Autisme Specialisme

Over ons

AUTENTIEK biedt christelijke hulp, ondersteuning, begeleiding en coaching bij autisme. Dit houdt in, dat we God boven alles eerbiedigen en onze medemens even lief hebben als onszelf (Matteüs 22:37-39) en dat wij de Bijbel als onze leidraad voor het leven hanteren. Mensen die bij AUTENTIEK werken zijn overtuigd christen, sociaal betrokken en creatief en hebben een passie voor mensen met autisme.

Veel gestelde vragen Begeleidingsmethodiek Bridging


Hulp, ondersteuning, begeleiding en coaching

De cliënt centraal

Onze christelijke levensvisie is de grondslag van de door ons zelf ontwikkelde begeleidingsmethodiek Bridging® die is gebaseerd op onze 37 jarige praktijkervaring met autisme.

Ook als je geen christen bent ben je van harte welkom als cliënt. Voor ons is ieder mens gelijk, ongeacht zijn afkomst of overtuiging. Afhankelijk echter van welke dienst je afneemt, moet je er wel rekening mee houden, dat wij dingen anders kunnen doen dan je van huis uit gewend bent.

Ieder mens, dus ook een mens met een beperking, is echt en verdient een waardige plaats in deze maatschappij. Ieder mens, dus ook een mens met een beperking, moet naar vermogen kunnen bijdragen aan en participeren in de samenleving. Sommigen kunnen dat echter niet of niet in voldoende mate op eigen kracht en hebben daar coaching, hulp, ondersteuning of begeleiding bij nodig.

Hulp, ondersteuning en begeleindg: de client centraalAUTENTIEK stelt de jongere of volwassene met een stoornis in het autistisch spectrum (ASS) centraal. Daar kiezen we heel bewust voor, omdat ieder persoon met ASS anders is. Hoewel er vaak duidelijke overeenkomsten zijn, zijn er ook heel duidelijke verschillen als gevolg van karakter, temperament, persoonlijkheid, intelligentie en omgeving.

Daarnaast ondersteunen en begeleiden wij ook de personen in de directe omgeving van de persoon met een ASS. Op deze manier willen we de kans vergroten, dat personen met een ASS volwaardig kunnen participeren en integreren in de maatschappij.

Educatie

AUTENTIEK zet zich ook in om middels educatie de kennis over en het begrip voor ASS te verspreiden. Dit is nodig, omdat een ASS (autisme) een onzichtbare beperking is, die in ernstige mate ingrijpt in het leven van een persoon met een ASS en van diens omgeving. We doen dit door het verzorgen van workshops en lezingen over ASS aan scholen, kerken, bedrijven en particulieren en het uitgeven van de brochure "Autisme begrepen".

Maar ook bij AUTENTIEK zelf zitten we niet stil als het gaat om educatie. Jaarlijks doen wij een of meer bijscholingen op het gebied van autisme, psychologie en diverse ander onderwerpen die zijn gerelateerd aan ondersteuning, begeleiding en coaching van gezinnen, jongeren en volwassenen.

Geloofsvragen

Geloven doet doe je niet alleen op zondag. Jouw geloof is van invloed op heel je leven. Het beïnvloed je hele denken en handelen. Zou dat niet zo zijn, dat zou je niet geloven maar religieus zijn. Soms hebben mensen vragen over autisme en geloof/geloofsopvoeding. Onze cliënten en hun omgeving, kunnen ook met dit soort vragen bij ons terecht.

In het verleden hebben we daar een presentatie over gegeven. Deze presentatie legt uit wat autisme is en probeert handvatten aan te reiken voor het omgaan met autisme in relatie tot geloven. Je kunt deze presentatie on-line bekijken.

Participeren

Veel personen met een ASS hebben moeite met het functioneren in de razend snelle informatiemaatschappij van vandaag de dag. Een maatschappij die veel nadruk legt op communicatie, interactie, eigen initiatief, eigen verantwoordelijkheid, meedoen, bijblijven, ontwikkelen, plannen en rapporteren en pro-activiteit. Al deze zaken vereisen kwaliteiten die in meer of mindere mate problemen opleveren voor personen met een ASS.

Hulp, ondersteuning en begeleiding bij participeren in de maatschappij De mogelijkheden tot participeren in de maatschappij, zijn voor ieder mens met autisme verschillend. De ernst van de autismeproblematiek, de persoonlijkheidsontwikkeling en de intellectuele mogelijkheden maar ook de directe omgeving van een persoon met autisme spelen een belangrijke rol. Hoe meer de omgeving bereid is zich te verdiepen in de autismeproblematiek, rekening wil houden met de (on)mogelijkheden verbonden aan het autisme en de benodigde (individuele) aanpassingen wil doorvoeren, hoe groter de kans is dat de participatie succesvol zal verlopen. Hoewel ook dan vaak nog individuele op de persoon toegesneden begeleiding nodig blijkt te zijn.

Mensen met een ASS zijn niet minder waardevol dan mensen zonder deze stoornis. Wel dient aandacht te worden besteed aan de beperkingen die hun stoornis met zich meebrengt. Dat wordt ook gedaan als het gaat om mensen met een andersoortige beperking, als bijvoorbeeld blindheid, Downsyndroom of fysieke handicaps.

Een onderdeel van maatschappelijke participatie is het werken in een parttime of volledige baan. En hoewel veel jongeren met een ASS een hoop te bieden hebben voor potentiële werkgevers, zijn veel van deze werkgevers terughoudend, omdat ze niet weten hoe ze de begeleiding van dit soort werknemers moeten aanpakken. Daarom moeten de organisaties die direct of indirect betrokken zijn bij iemand met een ASS, werken aan een meer effectieve manier van samenwerking met behulp van betere methoden voor coaching, begeleiding, werkgeveraanpak en aanpassingen. Dit geldt voor thuis, voor school, voor stage en voor de werkplek, kortom voor alle facetten van het leven. Juist voor mensen met een ASS is het van belang, dat er koppelingen worden gemaakt met alle facetten van hun leven, omdat zij dat veelal niet uit zichzelf doen. Tussen alle rondom een cliënt betrokken partijen dient daarom een samenwerking tot stand te komen die het belang van de cliënt en als afgeleide daarvan het belang van de maatschappij voorop zetten.

AUTENTIEK kan werkgevers coachen en ondersteunen bij de begeleiding van mensen met een ASS op de werkvloer. Voor meer informatie neem met ons contact op.

Levenswegbegeleiding

Het begrip "levensloopbegeleiding" speelt in toenemende mate een rol in de ontwikkeling van het behandelaanbod voor personen met een stoornis in het autistisch spectrum (ASS). De diagnose wordt op steeds jongere leeftijd gesteld, maar gezien de chronische aard van de aandoening is duidelijk dat er ook aandacht dient te zijn voor de oudere cliënt met een ASS. Waar in algemene zin levensloopbegeleiding alleen betekent interventie en begeleiding rondom transitiemomenten, betekent dit voor AUTENTIEK meer.

Christelijke levenswegbegeleiding bij autisme Levensloopbegeleiding in de visie van AUTENTIEK betekent, dat een persoon met een ASS zoveel als nodig is, gedurende zijn hele leven, op de diverse terreinen van zijn leven, voor kortere of langere tijd, een beroep op ons kan doen. Dit leidt onvermijdelijk tot de conclusie, dat iedere begeleiding die wij geven maatwerk is en dat wij 24/7 beschikbaar zijn voor onze cliënten.

In onderscheiding van levensloopbegeleiding spreken wij dan ook van levenswegbegeleiding.

Wat doen we zoal als we het hebben over hulp, ondersteuning, begeleiding en coaching

Samen met u gaan we kijken wat voor u/uw kind nodig is om uiteindelijk zo goed als mogelijk te kunnen functioneren in het gezin, het dagelijks leven en in de maatschappij. Wij begeleiden in het zo zelfstandig mogelijk leven, met de bedoeling dat u/uw kind steeds verder groeit en onze begeleiding niet meer nodig heeft.

Christelijke levenswegbegeleiding bij autisme De ene persoon met autisme heeft ondersteuning nodig bij het organiseren en structureren van de dag of de gang van zaken in het gezin. De ander vindt het moeilijk om alleen naar een belangrijke afspraak te gaan, zoals UWV, overleg op school of werk etc. Weer een ander heeft het nodig om met een coach over de dingen van het leven te praten. Kortom, wij begeleiden bij alle zaken die iemand in het leven kan tegenkomen.

Wij kunnen u en uw directe omgeving (denk aan school, werk, kerk, familie etc.) ondersteunen, door uit te leggen wat autisme is en hoe daar het beste mee om te gaan. In voorkomend geval kunnen we ook op stage of op het werk begeleiden.

Wij helpen bij de aanvraag van financiële middelen die de overheid beschikbaar heeft gesteld voor ondersteuning en begeleiding. Wij leggen uit waarvoor deze zijn bedoeld en hoe die kunnen of moeten worden gebruikt. De overheid heeft middels diverse vormen van financiële ondersteuning gezorgd dat mensen die dat echt nodig hebben, financieel worden ondersteund bij het inkopen de zorg en begeleiding die nodig zijn. Zo heeft iemand vanuit de Wajong bijvoorbeeld recht op ondersteuning bij het vinden en behouden van werk en kan iemand vanuit het PGB zorg en ondersteuning of begeleiding inkopen en kunnen bijvoorbeeld ouders een scholing op het gebied van autisme geheel of gedeeltelijk bekostigen. Het aanvragen moet u zelf doen, maar als u daarbij hulp nodig heeft, zijn wij er om u te ondersteunen.

Samenvattend noemen we een aantal terreinen waarop wij hulp bieden, ondersteunen, begeleiden of coachen:
• centraal aanspreekpunt en coördinatiepunt zijn voor een cliënt,
• adviseren en ondersteunen bij aanvraag PGB, Wajong etc.,
• begeleiding op vakantie,
• coaching en ondersteuning middels telefoon, e-mail, whatsapp of sms,
• trainen van leraren, verzorgers, begeleiders, werkgevers etc.,
• ambulante begeleiding,
• (opvoed)ondersteuning voor ouders,
• begeleiding op stageplaats en op werk,
• ondersteunen van de werkgever,
• enzovoorts.

Staat uw behoefte er niet bij? Neem dan vooral contact met ons op. Wij overleggen graag met u over mogelijkheden.

Veel gestelde vragen


Wat anderen over ons zeggen

 Via het EHBA (Eerste Hulp Bij Autisme, uitgave van de NVA) ben ik in aanraking gekomen met AUTENTIEK. De deskundige en snelle hulpverlening met ruime kennis en ervaring met autisme heb ik als zeer prettig ervaren. 

Ursula Weber
Maatschappelijk werkster, Leo Kannerhuis

 Ik heb sinds 1 april 2010 begeleiding van deze instelling en ben er zeer tevreden over. Er komen tips/adviezen, maar ook ik zelf kan aandragen wat we doen. 

Marijke Bos

 Ik heb ervaren dat gedacht wordt vanuit de klant, dus ademt het veel inlevingsvermogen in anderen in, wat in deze vanzelf ook erg belangrijk is. Een pre wat mij betreft is ook dat jullie een kleine organisatie zijn, met korte lijnen, zodat de gegeven informatie snel behandeld kan worden en ook inderdaad zorgvuldig behandeld wordt. 

W.S. te N.

 In mijn werk heb ik veel kennis gehaald bij Heleen, ik kan altijd met haar brainstormen over situaties o.a. door haar enorme inlevingsvermogen, ook naar mensen die niet bekend zijn met de stoornis in het ASS veld. Zij is altijd bereidt tot het verzorgen van voorlichting, zowel in groepen als individueel. Zij is een steun en toeverlaat voor ouders met een of meer kinderen die bekend zijn met een stoornis binnen ASS. 

Annemiek van Luunen
Ambulant begeleidster, REC Vierland

 Kees en Heleen van Dorsten hebben op onze school een workshop over autisme verzorgd. We hebben veel en afwisselende informatie gekregen. Je kunt merken dat deze mensen veel ervaring en ook een dosis nuchterheid in vertrouwen op God hebben. Mooi om mee te maken. 

Rieke Schreuder
Intern begeleidster
Basisschool De Wijngaard, Doetinchem

 Twee keer heb ik een avond bijgewoond die voor onze gemeente verzorgd werd vanuit AUTENTIEK. De eerste avond was bestemd voor catecheten en jeugdleiders, de tweede avond vooral voor ouderlingen en diakenen. Tijdens beide avonden heb ik veel positieve reacties gehoord: mensen kregen het gevoel dat ze wat meer inzicht kregen in de problematiek van autisme en wat daaraan verwant is. Tegelijk was het niet alleen theoretische wijsheid (op zich natuurlijk belangrijk genoeg), maar tegelijk ook praktische handvatten: wat kun je verwachten, wat doe je wel, wat doe je niet, wat is verstandig, enz. Kortom: belangrijk, goed en stimulerend voor catecheten, jeugdleiders, en leden van de kerkraad. 

Jan Boersma, Predikant, Poortkerk Veenendaal

 Wij hebben een zoon met klassiek autisme. Wij hebben gekozen voor logeeropvang (kortdurend verblijf) bij Kees en Heleen van Dorsten. Zij gaan op een positieve, professionele en respectvolle manier met de kinderen om en geven ons goede adviezen voor de thuissituatie. Vergeleken met onze ervaringen bij vorige logeeradressen kunnen we zeggen dat we alle vertrouwen in AUTENTIEK hebben en dat we onze zoon met een gerust hart achterlaten. Hij heeft er ook elke keer weer zin in om terug te komen. 

K.E. Spilt


Autisme

Hoe vaak komt autisme voor

De diagnose ASS wordt vaker bij mannen dan bij vrouwen gesteld, waardoor er vaak gezegd wordt, dat autisme vaker bij mannen dan bij vrouwen voorkomt. De percentages die gediagnosticeerd worden liggen op ongeveer 75% mannen en 25% vrouwen. Onze schatting is, dat de werkelijkheid rond 50% mannen en 50% vrouwen ligt. Vrouwen worden minder vaak gediagnosticeerd als iemand met ASS, omdat bijkomende problemen (zoals angst, somberheid en eetproblemen) maar ook het feit dat vrouwen met een ASS zich vaker sociaal wenselijk gedragen of proberen te gedragen, de onderliggende oorzaak (ASS) maskeren.

Het is moeilijk om over de prevalentie van autismespectrumstoornis (ASS) betrouwbare cijfers te geven, omdat er nog geen uitgebreid en specifiek onderzoek naar is verricht. De officiële prevalentiecijfers zijn gebaseerd op het aantal gestelde diagnoses. Deze cijfers laten zien, dat het aantal mensen in Nederland dat een ASS heeft, tussen 0,6 tot 1,9 procent van de totale bevolking is. Bij AUTENTIEK hanteren we officieel 1,5 procent, omdat dit in het professionele werkveld wel het meest gehoorde uitgangspunt is vandaag de dag.

Uitgaande van de door het CBS verwachte groei voor de Nederlandse bevolking met gemiddeld

Een veel gehoorde opvatting is dat deze cijfers (veel) hoger zou moeten zijn, omdat lang niet iedere persoon met autisme ook in een zorgcircuit terecht komt. Er circuleren dan schattingen van 3 tot 6 procent. Er is veel verborgen autisme dat binnen en met het netwerk of de sociale groep wordt opgelost en nooit in het professionele circuit terecht komt. Onofficieel hanteren wij bij AUTENTIEK dan ook een percentage van 6 procent als dichter bij de werkelijkheid dan 1,5 procent. Maar de waarheid zal vermoedelijk wel ergens in het midden liggen.

Autisme begrepen

Inleiding

De informatie in dit hoofdstuk is afkomstig uit de brochure "Autisme begrepen" die door AUTENTIEK wordt uitgegeven. De brochure behandelt naast de informatie in genoemd hoofdstuk ook nog waarnemen zoals dat voor ieder mens geldt, waarnemen in relatie tot autisme, centrale coherentie (CC), theory of mind (ToM) en executieve functies (EF) en omgaan met mensen met autisme.

In onderstaand artikel gebruiken we kortweg de term autisme en maken we geen onderscheid tussen de verschillende in de DSM-IV genoemde vormen van autisme (Asperger Syndroom, Klassiek Autisme, PDD-Nos, Kanner Syndroom, HFA, Syndroom van Rett, Syndroom van Keller). De term ASS is van meer recente datum en is overgekomen vanuit de USA. Deze term sluit beter aan bij hoe de DSM-V nu omgaat met ontwikkelstoornissen, waarvan ASS er een is.

Via onderstaand artikel proberen we autisme begrijpelijk te maken in begrijpelijke taal. We realiseren ons, dat we daarin niet een compleet beeld kunnen schetsen. Onderzoek is nog volop in gang. Wat we vandaag schrijven, kan morgen al weer achterhaald zijn.

De tekst uit de brochure en de tekst op deze webpagina mogen op geen enkele wijze gekopieerd, verspreid, gebruikt of openbaar gemaakt worden, zonder onze uitdrukkelijke schriftelijke toestemming.


Autisme in het kort


Autisme deficientie: deviciente corticale connectiviteit en directionaliteit Autisme is een ongeneeslijke neurobiologische stoornis. Dit verstoort de groei en ontwikkeling van de hersenen en heeft tot gevolg dat de verwerking van informatie en het reproduceren daarvan, (ernstig) is beperkt. Mensen met autisme nemen als gevolg daarvan anders waar dan neurotypische mensen.

Alle mensen met autisme hebben in meer of mindere mate moeilijkheden met:

  • sociale relaties,
  • liefde en seksualiteit,
  • (non-)verbale communicatie, taalbegrip,
  • spel en verbeelding, oorzaak en gevolg,
  • planning en overzicht, abstractie,
  • veranderingen.

Vroege diagnose en behandeling kunnen de gevolgen van het autisme soms beperken en de persoonlijke ontwikkeling bevorderen.

 

Net even anders

Mensen met autisme lijken op het eerste gezicht heel normaal, totdat je ze nader observeert of directer met hen in contact komt. Je merk al gauw dat de meesten anders zijn wanneer je met ze bezig bent, speelt of praat. Van echt samen iets doen is weinig sprake. Het liefst bepalen zij wat er gebeurd en houden ze vast aan bepaalde gewoontes of handelingen, wat nogal vreemd, ja soms bizar kan overkomen.

Mensen met autisme verwerken informatie op een andere manier dan de gemiddelde mens. Onderzoek wijst uit dat zij, net zoals iedereen, informatie uit hun omgeving opvangen, maar dat hun hersenen die op een andere manier verwerken.

Veranderingen in hun leefwereld tasten hun vertrouwen en gevoel voor veiligheid aan. Een gevoel van onveiligheid kan snel in paniek omslaan. Door hun stoornis hebben mensen met autisme problemen met waarnemen, herkennen, taal en verbeelding. Autistische personen zullen altijd weer opzoek gaan naar hun vaste routines of gewoontes, omdat dit voor hen overzicht en duidelijkheid verschaft. Dat is het gebied dat ze beheersen en door en door kennen. Daarom zijn (plotselinge of frequente) veranderingen in hun leef- of werkomgeving altijd momenten waarop autistische personen gaan tegenwerken of in eerste instantie meegaan, maar al snel weer hun oude routine gaan oppakken of op andere wijze hun frustratie gaan uiten.

Geen medicijn

Er bestaat geen medicijn tegen autisme Autisme is niet te genezen. Er zijn dan ook geen medicijnen voor. Wanneer autisme echter voorkomt in samenhang met ADHD, schizofrenie of een andere beperking, kunnen er wel medicijnen worden gegeven voor het genezen of onderdrukken van de symptomen van die bijkomende beperking(en). Wel is, door een intensieve begeleiding en het aanbieden van ondersteunende communicatiemiddelen of -methoden, de ontwikkeling te bevorderen. De ervaring leert, dat door een goed gericht stimuleringsprogramma mensen met autisme zich tot ver in de volwassenheid kunnen blijven ontwikkelen. Daarbij is individuele aandacht geen luxe, maar een noodzaak.

Onder de paraplu van het autismespectrum vallen diverse vormen van autisme. De bekendste vormen zijn syndroom van Asperger, PDD-NOS en klassiek autisme ook wel kernautisme of syndroom van Kanner genoemd. Daarnaast zijn er nog het Rett syndroom (komt vrijwel alleen bij meisjes voor) en het Heller syndroom, ook bekend als desintegratiestoornis van de kinderleeftijd.

Gevolgen van autisme

De gevolgen van autisme weergegeven in een kort schema Om een indruk te geven van de gevolgen van autisme, sommen we hier een aantal van die gevolgen op, zonder de pretentie te hebben volledig te zijn. Nadrukkelijk moet vermeld worden, dat deze gevolgen niet bij alle autistische personen optreden en zo ze optreden ook niet altijd in dezelfde mate.

  • Vreemde reactie op prikkels.
  • Atypisch ruiken, proeven, likken, betasten.
  • Ongepast en ongegeneerd iemand aanstaren.
  • Opvallend stemgebruik (hard, zacht, zangerig, monotoon).
  • Fysieke, mentale of verbale agressie.
  • Slechte motoriek.
  • Stereotypieën (stereotiep gedrag).
  • Gefragmenteerd denken.
  • Onlogische angsten.
  • Eenzijdige interesses of begaafdheden.
  • Niet kunnen scheiden van fantasie en werkelijkheid.
  • Contact is soms grenzeloos doet vaak vreemd aan.
  • Plezier en bezigheden niet of slecht met anderen kunnen delen.
  • Geen of weinig aansluiting bij leeftijdgenoten (wel bij jonger of ouder).
  • Wiegen of andere herhaalde bewegingen met lichaamsdelen (tikken met handen of voeten, kloppen, been op en neer bewegen, fladderen, rondjes lopen, etc.).
  • Geluiden (monotoon) herhalen.
  • Overgevoelig en/of ondergevoelig voor: geluiden, geuren, hitte, kou, pijn, textuur van voedsel of kleding,drukte, of andere (sensorische) prikkels.
  • Specifiek woordbegrip.
  • Beperkte woordenschat / star woordbegrip.
  • Beperkte / eenzijdige interesses (fiep).
  • Letterlijk denken.
  • Detailgericht.
  • Slechte motoriek en coördinatie.
  • Moeite met overzicht houden.
  • Moeite met organiseren en plannen.
  • Echolalie.
  • Echopraxie.
  • Dwangmatig gedrag.
  • Disharmonisch profiel.
  • (Zeeeeeeeer) trage verwerking.
  • Sociale ontwikkelingsachterstand.
  • Vreemd sociaal gedrag (excentriek).

De wereld naar hun hand

De wereld naar hun hand Om de wereld leefbaar te maken voor mensen met autisme en voor hun directe omgeving is veelal blijvende ondersteuning nodig. Veel hangt dus af van het geduld en inspanning van ouders, begeleiders, scholen, partners en anderen die betrokken raken bij de persoon met autisme.

Mensen met autisme verwerken informatie op een andere manier dan de gemiddelde mens. Onderzoek wijst uit dat ze, net zoals iedereen, informatie in hun omgeving opvangen, maar dat hun hersenen die op een fundamenteel andere manier verwerken.

Neurotypische mensen (mensen zonder autisme) kunnen uit de stortvloed aan prikkels die op hen afkomen, in een oogwenk de meest ter zake doende prikkels selecteren, daarmee verbanden leggen, een reactie voorbereiden en daaraan uitvoering geven, een mentaal plaatje van het geheel maken, dit labelen en vervolgens opslaan in het lange termijn geheugen. Daar hoeven ze niet over na te denken, dat gaat vrijwel vanzelf. En ook veranderingen worden snel en effectief verwerkt, aangepast of gecorrigeerd.

Dit hele proces duurt bij mensen met autisme veel langer en bovendien worden gegevens niet efficiënt en effectief gelabeld, omdat de oorsprong ligt in de anders opgebouwde en functionerende hersenen. Koppel daaraan het verminderd vermogen om alle gegevens ook weer te reproduceren en je kunt je voorstellen dat dit indringende gevolgen heeft voor de betekenis die autistische personen verlenen aan situaties, gedrag, taal en gebeurtenissen en voor de manier waarop en de snelheid waarmee zij reageren.

Het is dan ook geen wonder dat veel mensen met autisme houden van ondubbelzinnig taalgebruik, van duidelijke afspraken tussen mensen, van een strikte naleving van regels en wetten, van voorspelbaarheid van gebeurtenissen, enzovoort. Dat geeft houvast en helpt hen overleven in een wereld die anders een onoverzichtelijke chaos dreigt te worden.

Daarom ook zullen personen met autisme vrijwel altijd geneigd zijn de wereld naar hun hand te zetten. Dat klinkt misschien wat negatief, maar vaak is dat de enige manier waarop zij vat kunnen krijgen en houden op de wereld om hen heen zonder in paniek te raken.

Daarbij moet wel worden opgemerkt, dat het vermogen om te leren, de snelheid van reageren, de manier van reageren en de mate waarin paniek op kan treden, sterk verbonden is met de ernst van de autistische beperking, het intellect en het karakter van de persoon met autisme.

Omgaan met mensen met autisme

Grenzen, regels en limieten consequent handhaven Niet-autistische (neurotypische) mensen die te maken krijgen met personen met autisme, moeten zich realiseren, dat zij heel veel tijd en aandacht moeten steken in de autistische medemens, zonder dat het direct "resultaat" oplevert. Veel van hun inspanningen zullen (in eerste instantie) niet of weinig beloond worden. Zeker in hun jonge jaren, is hun ontwikkelingsleeftijd veelal een stuk lager dan hun kalenderleeftijd. Je zult daarom moeten leren tevreden te zijn met een klein resultaat dat je boekt. Dat vergt veel van de niet-autistische persoon. Uitleggen, voordoen, doorzetten, volhouden, herhalen en geduld zijn kernwoorden in het omgaan met personen met autisme.

Verbind, verklaar en vertaal op een manier die de client begrijpt (maatwerk) Mensen met autisme kunnen moeilijk verbanden leggen tussen verschillende zintuiglijke waarnemingen en gebeurtenissen. Daarom moeten die verbanden hun worden duidelijk gemaakt. De wereld om hen heen moet verklaarbaar, begrijpbaar en overzichtelijk gemaakt worden. Daarom kan het zeer verhelderend zijn, gebruik te maken van tekeningen (of tekeningschema's) om dingen uit te leggen, af te spreken of te verduidelijken.

Laten we eens een lijstje met handreikingen proberen op te stellen, in de wetenschap dat deze waarschijnlijk niet uitputtend is.

  • Uitleggen.
  • Verklaren.
  • Herhalen.
  • Belonen werkt beter, straffen alleen als het echt nodig is.
  • Gun hen hun puzzeltijd (= tijd die nodig is om alle informatie te verweken en een respons voor te bereiden).
  • Controleer of alles begrepen is en of je beiden hetzelfde hebt begrepen.
  • Wees vriendelijk maar beslist.
  • Generaliseer zoveel mogelijk (het is altijd zo, behalve als ik je vertel dat het een uitzondering is).
  • Wees zo concreet mogelijk; soms moet je jou taal minimaliseren.
  • Iedere afspraak moet de wie, wat, waar, wanneer en hoe elementen bevatten.
  • Ken hun woordenboek (star woordbegrip).
  • Verwacht geen wederkerigheid in de sociale omgang.
  • Geef zo min mogelijk opdrachten tegelijk (begin met één en breidt langzaam uit tot je merkt dat de grens is bereikt).

Ja is niet altijd ja en nee is niet altijd nee Een van de belangrijkste dingen die je moet onthouden in de omgang en communicatie met autistische personen, is dat ja en nee niet altijd ja en nee hoeven te zijn. Als je een autistische persoon vraag of hij iets wil doen (bijv. tafel dekken) en hij beantwoordt dit negatief, dan zit er een grote kans in, dat deze niet weet wat er gedaan moet worden. Of als je een autistische persoon vraagt of hij ergens mee naar toe wil gaan (bijv. naar het strand gaan) en hij beantwoordt dit negatief, dan zit er een grote kans in, dat deze niet weet wat hem te wachten staat. Als je daarentegen een autistische persoon vraagt of hij iets kan (bijv. eten koken), wees er dan van overtuigd dat jullie hetzelfde bedoelen, voordat je iemand met autisme de taak laat uitvoeren.

Werken met autistische mensen, betekent niet die mensen in de watten leggen ("pamperen"). Pamperen kan er toe leiden dat ze zich dommer en hulpbehoevender gaan voordoen dan ze in werkelijkheid zijn.

De uitdaging is om steeds te kijken naar de mogelijkheden die ze hebben en creatief te zoeken naar uitdagingen om hen verder te helpen verzelfstandigen. Ze kunnen vaak veel meer dan op het eerste gezicht lijkt. Maar pas op! Hierin zit ook meteen een valkuil. Je kunt ook teveel van ze verwachten. Beoordeel ze dus niet op het niveau dat jij voor ogen hebt, maar kijk wel altijd naar mogelijkheden om hun groei te bevorderen.

Zoek dus hun frustratiegrens op. De frustratiegrens is het moment dat ze gaan tegenwerken of gaan "flippen". Flippen is het moment dat ze agressieve taal kunnen gaan uiten, zich agressief kunnen opstellen of in paniek (dreigen te) raken. En de kunst is nu juist, om daar net onder te blijven. Van daaruit kun je langzaam en voorzichtig proberen die grens op te rekken.

Denk niet te snel dat je de grens van hun mogelijkheden hebt bereikt. Hoewel de groei langzaam kan gaan, groeien ze vaak tot ver in de volwassenheid door.

Blijf alert. Let op signalen van onzekerheid. Deze zijn voor ieder mens met autisme weer anders. Enkele voorbeelden zijn: beginnen te wiegen, gapen, met de ogen draaien, handen wringen, herhaaldelijk de neus op halen, in zichzelf beginnen te praten, met de mond trekken, etc.

Wanneer u deze signalen opvangt, wees dan extra alert. Vaak zijn er dan dingen niet duidelijk en is er nadere uitleg van een situatie nodig of het zijn tekenen, dat zij hun frustratiegrens naderen of zijn gepasseerd.

Let ook op bij veranderingen in de leef- of werkomgeving. Autistische personen zullen altijd weer opzoek gaan naar hun vaste routines of gewoontes, omdat dit voor hen overzicht en duidelijkheid verschaft. Dat is het gebied dat ze beheersen en door en door kennen. Daarom zijn (plotselinge of frequente) veranderingen in hun leef- of werkomgeving altijd momenten waarop autistische personen gaan tegenwerken of in eerste instantie meegaan, maar al snel weer hun oude routine gaan oppakken of op andere wijze hun frustratie gaan uiten.

Roerig als kokend water Denk hierbij eens aan een pan water. Wanneer je deze op het vuur zet, zal het water gaan borrelen. Haal het vuur weg en het water kalmeert weer. Veranderingen (vuur) veroorzaken beroering (borrelend water). Hierdoor zal de persoon met autisme proberen de verandering te ontlopen (letterlijk weglopen, in eigen wereld vluchten, een andere baan zoeken, scheiden, etc.). Ook kan chaos die wordt ervaren, worden geuit door fysiek of verbaal geweld of door te gaan "flippen".

Dat komt, omdat personen met autisme niet weten hoe ze anders moet duidelijk maken, dat de verandering de hele structuur uit hun bestaan haalt en dat zij weer van voor af aan hun hele bestaan, hun hele structuur, waarover zij misschien wel jaren hebben gedaan, moet opbouwen en (re)organiseren. Zij willen dus vanuit de chaos die ze door de verandering ervaren, terug naar de kalmte van de vorige situatie (weg van het vuur en rust in de tent).

Onthoud dus, dat iedere verandering, hoe klein ook, er toe kan leiden, dat het voorgaande proces (in meer of mindere mate) intreedt. Veelvuldig al van jongs af aan oefenen met kleine veranderingen, kan verbetering teweeg brengen in de schakelvaardigheid, waardoor ook op grotere en meer ingrijpende veranderingen soepeler kan worden ingespeeld. Een automatisme wordt het echter nooit.

Dat betekent, dat veranderingen in leef- of werkomgeving soms zeer zorgvuldig moeten worden voorbereid en langzaam en begeleid moeten worden ingevoerd, zodat het overzichtelijk en weinig bedreigend tot een nieuwe routine kan uitgroeien. Soms kan het ook betekenen, dat de verandering niet moet worden doorgevoerd.

Communicatie

Als het gaat om het communiceren van en met autistische mensen, moeten we steeds uitgaan van hun letterlijk denken en opvatten van taal en van de situatie waarin zij zich bevinden.

Context is essentieel Neurotypische mensen letten automatisch op wat er niet gezegd wordt of gedaan wordt, maar wat wel belangrijk is in de communicatie. Non-verbale communicatie, intonatie, context (wat is hiervoor gezegd, waar bevind ik me, wat is de situatie waarin ik mij bevind, tegen wie spreek ik, etc.), het gebruik van woorden met een dubbele betekenis en de verwachting en bedoeling van de zender. Aan veel autistische mensen gaan dergelijke signalen voorbij. Wees daarom alert op wat u niet zegt, maar wel bedoeld. Het is beter kort, duidelijk en eenduidig te communiceren richting personen met een autismespectrumstoornis.


Tot slot

We kunnen niet genoeg benadrukken, dat

  • het verschaffen van overzicht, duidelijkheid, rust, orde en regelmaat,
  • het leggen van verbanden,
  • het uitleggen van woordbetekenissen, gedrag en situaties in hun context,
  • het verklaren van wat er wordt bedoeld maar niet wordt gezegd en
  • het verschaffen van zekerheid en veiligheid
de ontwikkeling van personen met een autismespectrumstoornis alleen maar ten goede komt.

 

Brochure bestellen

 


Doneren

De specifiek christelijke autisme begeleiding van AUTENTIEK kan niet bestaan zonder hulp vanuit een achterban. Er zijn diverse manieren waarop u ons kunt ondersteunen.

Dagelijks gebed

Dit is het belangrijkste dat u voor ons kunt doen. U kunt ons gedenken in uw dagelijkse gebeden. Vraag de Heer of Hij ons werk wil zegenen en wil blijven mogelijk maken.

Vrijwilligerswerk

U kunt u aanmelden als vrijwilliger. U wordt dan op onze vrijwilligerslijst geplaatst. Vermeld bij uw aanmelding dan ook uw ervaring met mensen met een autistische beperking. Namens onze cliënten bij voorbaat dank voor uw aanmelding.

Reclame maken

U kunt ook in uw directe omgeving of via internet (bijv. reviews) reclame maken voor AUTENTIEK of meehelpen aan het vinden van mensen die ons en onze cliënten willen ondersteunen.

Eenmalige gift

U kunt ons steunen met een eenmalige gift door overmaking van uw bedrag naar NL10RABO.0144.407.752 onder vermelding van "Gift". Bij voorbaat dank.


Contact

AUTENTIEK
Christelijke hulp, ondersteuning en begeleiding bij autisme

Opgelet!
Wegens omstandigheden
is het op dit moment
niet mogelijk om aan
te melden als cliënt.


Bankrekening
NL10RABO0144407752
BTW-nummer
NL00390009B72
KvK nummer
84216646

Contactformulier

Ter voorkoming van spam door spamrobots moet u onderstaandecode overtypen.
verificatiecode afbeelding

 

LinkedIn
linkedin heleen van dorsten